Het is zo ver. De gemeenteraad van de gemeente Velsen is tot een overeenstemming gekomen en heeft officieel een raadsakkoord. Nu denk je misschien dat dit niet heel bijzonder is, echter is een raadsakkoord iets anders dan een coalitieakkoord. Ik mocht, als politiek verslaggever van de gemeente Velsen, van begin tot einde meemaken hoe een raadsakkoord tot stand komt en uitgewerkt wordt. En dat mag ik uniek noemen, want in veel gemeenten wordt er wel gewerkt aan een raadsakkoord maar in weinig gemeentes komt er ook een echt definitief akkoord. De gemeenteraad van Velsen is dit wel gelukt.
Wat doet een gemeenteraad?
Iedere gemeente heeft een burgemeester, een gemeenteraad en een college van burgemeester en wethouders (B en W). De gemeenteraad wordt gekozen door de inwoners van die gemeente en heeft in feite 3 belangrijke taken.
- De inwoners van de gemeente vertegenwoordigen. Zij zijn het luisterend oor van wat er speelt onder de plaatselijke bevolking en signaleren en handelen waar nodig.
- Het stellen van grote lijnen wat het beleid gaat worden voor de raadsperiode. Het streven is dat hierin geluisterd wordt naar de behoeftes van de burgers.
- Het controleren of de burgemeester en het college hun werk goed uitvoeren.
De wethouders worden gekozen door de gemeenteraad. Indien je eerst gekozen bent als raadslid, en voorgedragen en gekozen wordt als wethouder, ben je geen raadslid meer. Dit betekent dat je zetel vrijkomt voor een nieuw raadslid. Deze stoel wordt ingenomen door de eerste volgende op de kieslijst van die partij. 
Een coalitieakkoord
Normaliter wordt een raad gevormd door een coalitie en een oppositie. De grootste partijen vormen meestal de coalitie en daaruit wordt een coalitieakkoord bewerkstelligd. De oppositie bestaat uit de overige partijen. Het nadeel hiervan is dat er langer gedebatteerd wordt over onderwerpen dan nodig. Je kan het zien als een eeuwig voor en tegen debat. Iets wat je in de landelijke politiek met grote regelmaat voorbij ziet komen. Frustrerend, want wanneer het bijvoorbeeld over jouw portemonnee gaat wil je actie zien. In een coalitieakkoord staan de neuzen bij lange na niet dezelfde kant op en kan ik denk ik voorzichtig zeggen dat het niet in het belang van de burgers is. In een coalitieakkoord zijn er maar een paar partijen in de grote lijnen het met elkaar eens. Dit is anders dan in een raadsakkoord.
Wat is dan een raadsakkoord?
Ik laat hier de coalitie en oppositie even vallen. Want in een raadsakkoord, en het woord zegt het al, is de gehele raad het in grote lijnen met elkaar eens. Van rechts tot links is er een overeenstemming bereikt over de onderwerpen die spelen in de gemeente en hoe deze de raadsperiode aangepakt moeten worden. Dit betekent niet dat links hetzelfde denkt als recht en andersom. Het betekent dat de gehele gemeenteraad het eens is over hoe in deze raadsperiode politiek bedreven wordt. Dit scheelt eindeloze debatten en vooral veel tijd. Maar misschien nog belangrijker: Het weerspiegelt vele malen beter de democratisch gekozen gemeenteraad en daarbij ook alle gekozen partijen.
Het belang van de samenleving komt vóór het belang van de raad en het college. Zo zijn er in het raadsakkoord een aantal thema’s vastgesteld die prioriteit hebben in de huidige raadsperiode zoals wonen, luchtkwaliteit, participatie en zorg & welzijn. Maar ook wordt er vanuit het raadsakkoord van het college een meer integere houding verwacht. De afspraak is dat zij meer in de adviserende rol gaan zitten. Het college B en W is er om de gemeenteraad te adviseren over wat er speelt in en om de gemeente. De gemeenteraad Velsen verwacht een actieve en betrokken houding naar de inwoners vanuit het college. Om te zorgen dat deze afspraken zo goed mogelijk nageleefd worden is er een regiegroep en agendacommissie in het leven geroepen.
Bron: Gemeente Velsen
Zijn ze het dan alleen maar eens met elkaar door het raadsakkoord?
Geen vreemde vraag want als je bovenstaande leest kun je je afvragen waarom je nog op verschillende partijen stemt. Hier kan ik geruststellend op antwoorden: Nee. Ze zijn het zeker niet op alle punten met elkaar eens. En dat mag. Daar is de gemeenteraad voor. Om te luisteren naar de geluiden die komen vanuit de inwoners van de gemeente en daar over in debat gaan. In het raadsakkoord staat dus niet wat een partij moet denken of zeggen. Er staan wel afspraken in hoe het debat gevoerd wordt. Eén van die afspraken van het raadsakkoord van de gemeente Velsen is dat debatten worden gevoerd op de inhoud. De voorzitter kan een raadslid hieraan herinneren tijdens een gemeenteraadsvergadering indien hij of zij zich hier niet aan houdt.
Wat doet gemeente Velsen anders?
Het raadsakkoord van de gemeente Velsen is niet binnen een week geschreven. Hier zijn debatten, amendementen en moties aan vooraf gegaan. Er kan alleen ingestemd worden met een raadsakkoord als alle raadsleden instemmen. En ondanks de grote verschillen in wensen en uitgangspunten is de gehele gemeenteraad, unaniem, tot een raadsakkoord gekomen. Uniek, want er zijn niet veel gemeentes die uiteindelijk ook echt tot een akkoord komen. Iets waar de gemeenteraad van Velsen trots op mag zijn. De raad van Velsen heeft afgelopen maanden laten zien dat de samenleving van Velsen voorrang krijgt op de thema’s die vast staan in het raadsprogramma. De raadsleden vinden naast elkaar staan belangrijker dan tegenover elkaar staan. Zij begrijpen maar al te goed dat zij er zijn voor de inwoners van Velsen en niet andersom. 
Andere gemeenten mogen hier voorbeeld aan nemen
Is het makkelijk geweest tot een raadsakkoord te komen? Nee, zeker niet. Juist doordat iedere partij z’n eigen overtuiging heeft ligt daar de uitdaging tot een compromis te komen. Het is de tweede keer dat de gehele raad van Velsen dit compromis bereikt. De raad tekent hier voor een nieuwe toekomst van politiek bedrijven. In een tijd waar we te maken hebben met veel onzekerheden en er behoefte is naar handelen in plaats van eindeloze debatten, neemt deze gemeenteraad het voortouw. Zij hebben gekozen voor samenwerking en verbinding. Niet in het belang van de raad zelf, maar voor de inwoners die hier democratisch voor hebben gestemd.
Wil jij het raadsakkoord van de gemeenteraad Velsen inzien? Dat kan hier!
Vind je dit artikel interessant? Je kunt dit artikel waarderen door een donatie te doen. Zo hoef ik mijn artikelen niet achter een betaalmuur te plaatsen en blijven deze toegankelijk voor iedereen.
Alvast bedankt!